Anh em mình trồng dưa, có ai thấy cây dưa nó um tùm như cái bụi rậm, chèo nhánh mọc tùm lum, mà hoa thì lèo tèo vài cái, trái thì nhỏ xíu không? Đó là do chúng ta để cây phát triển quá tự do. Cách tỉa chèo dưa lưới không đúng kỹ thuật sẽ khiến cây dùng hết dinh dưỡng để nuôi cái “bụi rậm” đó, mà quên mất nhiệm vụ chính là ra hoa và nuôi trái.
Hôm nay, “lão nông” tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách tỉa chèo dưa lưới và kỹ thuật bấm ngọn dưa lưới – hai thao tác cực kỳ quan trọng giúp “ép” cây vào khuôn khổ, bắt nó phải dồn hết sức lực để cho ra những trái dưa to, ngọt và chất lượng nhất.
⏪ Đọc lại bài ngày 10: 💧 3 Bước Dùng Phân Bón Lót Cho Dưa: Bí Quyết Cho Vụ Mùa Bội Thu
1. Tại Sao Phải “Ép Khuôn” Cho Cây Dưa?
Nghe thì có vẻ hơi “tàn nhẫn” với cái cây, nhưng đây là kỹ thuật dựa trên khoa học cả đấy. Cây dưa có một hiện tượng gọi là “ưu thế ngọn” – tức là ngọn chính luôn được ưu tiên dinh dưỡng để vươn dài. Các chèo (nhánh phụ) mọc ra từ nách lá sẽ bị “phân biệt đối xử”, nhận ít dinh dưỡng hơn.
✂️ Tỉa chèo dưa lưới để:
- Loại bỏ các nhánh phụ không cần thiết, giúp giàn cây thông thoáng, giảm sâu bệnh.
- Tập trung toàn bộ dinh dưỡng để nuôi thân chính mập mạp, khỏe mạnh.
⛔ Bấm ngọn để:
- Ra tín hiệu “dừng lại” việc phát triển thân lá.
- Bắt cây phải chuyển toàn bộ dinh dưỡng còn lại sang nuôi trái, giúp trái to và ngọt hơn.
Đây là nguyên tắc vàng trong chăm sóc cây dưa lưới để đạt được những trái dưa “VIP”. Theo các chuyên gia nông nghiệp, tỉa chèo đúng cách giúp tăng năng suất 20-30% và giảm bệnh hại lá.
🔗 Bài viết liền trước: Để cây có đủ sức khỏe trước khi cắt tỉa, bà con cần nắm vững 💧 4 Giai Đoạn Vàng Cung Cấp Dinh Dưỡng Cho Dưa: Hiểu Đúng Về NPK & Trung Vi Lượng.
2. Quy Trình Tỉa & Bấm Theo 4 Giai Đoạn Vàng
Bà con đừng vội vàng, mỗi giai đoạn phát triển của cây sẽ có một cách xử lý khác nhau. Cứ làm theo 4 bước này là chuẩn bài.
Giai đoạn 1: Dưỡng Thân & Tỉa Lá Gốc (Khi cây có 4-9 lá thật) Mục tiêu: Nuôi thân chính to, khỏe như “cột nhà”.
Cách làm: Quan sát các nách lá từ dưới gốc lên, hễ thấy chèo non nào vừa nhú ra là dùng tay ngắt bỏ hết.
💡 Mẹo của lão nông: Đây cũng là “thời điểm vàng” để thực hiện kỹ thuật tỉa lá dưa lưới. Bà con hãy mạnh dạn tỉa bỏ đi 3-5 cái lá già ở dưới gốc. Việc này giúp gốc cây thông thoáng tối đa, ngăn ngừa hiệu quả bệnh thối thân, nấm mốc – một trong những bệnh phổ biến nhất khi trồng dưa sân thượng.
Giai đoạn 2: Giữ Chèo Lấy Trái (Từ lá thứ 10 đến 15) Mục tiêu: Chọn lọc những “cành mẹ” khỏe mạnh nhất để mang trái.
Cách làm: Từ nách lá thứ 10 trở đi, bà con ngưng việc tỉa chèo. Hãy để cho các chèo ở khoảng này phát triển tự nhiên, vì hoa cái và trái sẽ hình thành trên chính những chèo này.
Giai đoạn 3: Bấm Ngọn Chèo Nuôi Quả (Sau khi đậu trái non) Mục tiêu: Dồn dinh dưỡng nuôi quả non, không để chèo mọc dài thêm.
Cách làm: Khi chèo đã đậu được quả non to bằng ngón tay, bà con hãy đếm từ quả non ra 1 lá rồi dùng kéo bấm bỏ phần ngọn của chèo đó đi.
💡 Mẹo của lão nông: Kỹ thuật của Nhật Bản thường để lại 2 lá để cuống quả có hình chữ T cho đẹp. Nhưng ở Việt Nam mình, tôi khuyên chỉ nên để 1 lá. Cách này vừa giúp giàn thoáng hơn, hạn chế nấm bệnh, lại tránh được việc gió lùa làm gãy vặn cả chèo quả. Đây là một chi tiết nhỏ trong cách tỉa chèo dưa lưới nhưng rất hiệu quả.
Giai đoạn 4: Bấm Ngọn Thân Chính (Khi cây đạt 25-30 lá) Mục tiêu: Dừng hoàn toàn việc phát triển chiều cao, dồn 100% sức lực vào việc làm trái to và ngọt.
Cách làm: Đếm từ gốc lên đủ 25-30 lá, dùng kéo sắc cắt bỏ phần ngọn chính của cây. Đây là bước cuối cùng của kỹ thuật bấm ngọn dưa lưới.
3. 🚀 Cập Nhật 2025 & Mẹo Nâng Cao Của Lão Nông
Dụng cụ chuyên nghiệp: Để tránh lây bệnh từ cây này sang cây khác qua vết cắt, bà con hãy nhớ lau kéo bằng cồn sau mỗi lần cắt tỉa.
Kỹ thuật “lấy quả lứa 2”: Trong trường hợp thụ phấn lứa đầu thất bại mà cây vẫn còn khỏe đẹp, bà con đừng vội nhổ bỏ. Hãy áp dụng kỹ thuật bấm ngọn dưa lưới ở lá 25, dọn sạch các chèo cũ. Cây sẽ tự đẻ ra các chèo mới ở gần gốc sau khoảng 7-10 ngày, cho mình cơ hội thứ hai.
❓ Câu Hỏi Thường Gặp (FAQ)
1. Tỉa lá, tỉa chèo vào lúc nào trong ngày là tốt nhất?
✅ Nên tỉa vào buổi sáng, ngày có nắng ráo. Ánh nắng sẽ giúp các vết cắt khô nhanh, hạn chế vi khuẩn, nấm bệnh xâm nhập. Tránh tỉa vào ngày mưa hoặc chiều tối.
2. Lỡ tay tỉa nhầm chèo khỏe thì phải làm sao?
✅ Không sao cả. Cây dưa rất khỏe, nó sẽ tiếp tục ra các chèo khác ở những nách lá phía trên. Bạn chỉ cần kiên nhẫn chờ và chọn lọc từ những chèo mới đó.
3. Cây của tôi hơi yếu, có nên áp dụng cách tỉa chèo dưa lưới không?
✅ Càng yếu thì càng phải tỉa. Việc tỉa bỏ bớt các chèo không cần thiết sẽ giúp cây không phải phân tán dinh dưỡng, từ đó tập trung sức lực để phục hồi và phát triển thân chính khỏe mạnh hơn.
4. Sau khi bấm ngọn chính rồi, cây có mọc thêm chèo không?
✅ Có thể. Cây vẫn có thể cố gắng mọc ra các chèo mới ở những nách lá trên cùng. Nhiệm vụ của bạn là tiếp tục ngắt bỏ chúng đi để cây không bị phân tán dinh dưỡng khỏi trái.
5. Kỹ thuật tỉa lá dưa lưới có làm cây bị mất sức không?
✅ Không, nếu bạn chỉ tỉa những lá già, lá bệnh ở dưới gốc. Việc này còn giúp cây loại bỏ những “gánh nặng” không cần thiết, tập trung dinh dưỡng nuôi lá khỏe và trái.
📌 Lời Kết
Cách tỉa chèo dưa lưới và kỹ thuật bấm ngọn dưa lưới nghe có vẻ nhiều công đoạn, nhưng khi đã quen tay thì rất nhanh. Nó giống như mình đi tỉa tóc, tỉa cây cảnh vậy – cắt bỏ chỗ không cần thiết để giữ lại và nuôi dưỡng những gì tinh túy nhất. Một giàn dưa được chăm sóc đúng cách sẽ cho trái ít nhưng chất, vừa đỡ tốn phân, vừa đỡ tốn công mà thành quả thì mỹ mãn.
Chúc anh em tỉa cây mát tay! Bài sau, chúng ta sẽ học cách thụ phấn cho dưa để đậu trái 100%.
📎 Chuẩn bị cho bài tiếp theo: ✋ Kỹ Thuật Thụ Phấn Cho Dưa Lưới Bằng Tay (Đậu Trái 100%)
🎬 Tham khảo thêm: Để xem trực quan hơn, bà con có thể xem video hướng dẫn của kênh “Vườn Sân Thượng”: HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT CẮT TỈA QUẢ VÀ NGỌN DƯA LƯỚI.